Bank i osoby w nim zatrudnione mają obowiązek, pod groźbą odpowiedzialności karnej, chronić przed ujawnieniem informacje objęte tajemnicą bankową. Podstawa prawna to art. 104 ust. 1 ustawy prawo bankowe (dalej: pr. bank.).
Jakie informacje objęte są taką tajemnicą? Wszelkie informacje jakie bank uzyska od nas w trakcie ofertowania, zawierania i wykonywania umowy o czynności bankowe. Są to nie tylko nasze dane osobowe, czy saldo na rachunku, ale także operat nieruchomości złożony z wnioskiem o kredyt.
Informacje o tajemnicy bankowej znajdziesz także tutaj: TAJEMNICA BANKOWA.
W tajemnicy bankowej chodzi o ochronę przez bank powierzonych mu przez klientów informacji. Ma to swoje przełożenie na ochronę interesów ekonomicznych klientów instytucji finansowych. Sytuacja finansowa danego klienta może być oceniana przez pryzmat salda jego rachunku. Ochrona takich informacji stanowi element ochrony życia prywatnego. A to prawo osobiste ma swoje umocowanie w samej Konstytucji.
Ujawnienie tajemnicy bankowej.
Tajemnica bankowa niestety nie jest bezwzględna. Ujawnienie tajemnicy bankowej jest możliwe w kilku przypadkach i pod pewnymi warunkami. Dlatego należy stosować je ściśle.
Stosownie do treści art. 105 ust.1 pkt 2 b tiret 1-4 pr. bank. bank ma obowiązek udzielenia informacji o na żądanie prokuratury w związku z toczącym się postępowanie o przestępstwo:
- przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy zawartej z bankiem, w zakresie informacji dotyczących tej osoby fizycznej,
- popełnione w związku z działaniem osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w zakresie informacji dotyczących tej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej,
- określone w art. 165a lub art. 299 ustawy kodeks karny,
- (przyp.: w związku z toczącym się postępowaniem o przestępstwo) popełnionezakresie zawarcia z osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej umowy o wykonywanie czynności bankowych, w celu weryfikacji zawarcia takich umów i czasu ich obowiązywania.
Ten wpis poświęcę jednej z wyżej opisanych podstaw żądania udzielenia informacji przez prokuratora. Skupię się na podstawie żądania informacji o jednoosobowej działalności gospodarczej.
Ustawowe zwolnienie z tajemnicy bankowej z art. 105 ust. 1 pkt 2 lit b tiret 1 ustawy prawo bankowe – pułapka jednoosobowej działalności gospodarczej.
Prokurator przesyłający do banku pisemne żądanie udzielenia informacji dotyczących jednoosobowej działalności gospodarczej musi zadać sobie pytanie o podstawę wniosku. Parafrazując Hamleta: Tiret 1, czy tiret 2? O to jest pytanie.
Jeśli postępowanie toczy się przeciwko osobie fizycznej, prokurator może zażądać od banku informacji objętych tajemnicą dotyczących tej osoby fizycznej.
Prokurator w piśmie do banku wskazuje imię, nazwisko i PESEL takiej osoby fizycznej. Informuje także bank, że wskazana osoba ma przedstawiony zarzut w postępowaniu karnym. Naturalnie prokurator określa też dokładnie w jakim zakresie ma nastąpić ujawnienie mu tajemnicy bankowej. W takim zakresie nastąpi ustawowe zwolnienie z tajemnicy bankowej. W konsekwencji ujawnienie tajemnicy bankowej prokuratorowi dotyczących podejrzanego.
Jednoosobowa działalność gospodarcza jako forma prowadzenia działalności.
Przedsiębiorcą jest:
- osoba fizyczna,
- osoba prawna lub
- jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną,
której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. (Przy okazji wspólnicy spółek cywilnych dalej są osobami fizycznymi). Cytowany art. 4 ust. 1 i 2 ustawy Prawo przedsiębiorców podpowiada rozróżnienie osoby fizycznej od osób prawnych i tzw. ułomnych osób prawnych. Tożsame rozróżnienie stosuje art. 431 ustawy Kodeks cywilny.
Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną (art. 33 ustawy Kodeks cywilny). Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych (art. 331 ustawy Kodeks cywilny).
Dlaczego do jednoosobowej działalności gospodarczej nie zastosować art. 105 ust. 1 pkt 2 lit b tiret 2 pr. bank.?
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie jest ani osobą prawną, ani ułomną osobą prawną. Oznacza to, że nie można względem niej zastosować art. 105 ust. 1 pkt 2 lit b tiret 2 pr. bank. W konsekwencji delikwentowi, którego prokuratura chce uzyskać dane z banku, trzeba najpierw postawić zarzut.
Skoro ustawodawca dopuszcza trzy podstawowe formy prowadzenia działalność gospodarczej, to osoba fizyczna wymieniona w art. 4 prawa przedsiębiorców nie traci swojego przymiotu bycia osobą fizyczną. Nie jest też obowiązana do prowadzenia działalności w formie osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
Osoba fizyczna prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą nie jest ani osobą prawną, ani ułomną osobą prawną.
Na gruncie art. 33, art. 331, art. 431 k.c., a także art. 4 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, osoba fizycznej prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (podobnie jak wspólnicy spółek cywilnych) nie jest:
- osobą prawną, np.
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
- Prosta Spółka Akcyjna,
- Spółka Akcyjna;
- jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, np.:
- spółki osobowe prawa handlowego: Spółka Jawna, Partnerska Komandytowa,
- spółki kapitałowe w organizacji.
A skoro nie jest, to art. 105 ust. 1 pkt 2 lit b tiret 2 pr. bank, nie znajduje zastosowania.
W oparciu o jaki przepis i jakie przesłanki powinno zostać więc sformułowane żądanie? Odpowiedź leży w art. 105 ust. 1 pkt 2 lit b tiret 1 pr. bank. Jest on bardzo precyzyjny. Żądanie dotyczące osoby fizycznej prokuratura może skierować co do zasady wówczas, gdy ma ona przedstawiony zarzut. Czyli posiada status podejrzanego w sprawie.
