You are currently viewing Zablokowano rachunek! Bank lub prokurator na tropie przestępstwa.

Zablokowano rachunek! Bank lub prokurator na tropie przestępstwa.

Może się wydawać, że jeśli nie masz zadłużenia, a Twoje sumienie jest czyste, to ten artykuł Cię nie dotyczy. Nikt nie ma nawet cienia możliwości podejrzewać, że popełniłaś przestępstwo. Właśnie dlatego, że tylko tak Ci się wydaje – przeczytaj do końca. Praktyka podpowiada, że część czytelników może być w błędzie. Choć oczywiście nikomu tego nie życzę.

Ustawa Prawo bankowe, wyposażyła Banki i Prokuratorów w narzędzie, które pozwala na dokonanie blokady całego rachunku bankowego lub poszczególnych transakcji, np. przelewów. Jest używane w razie uzasadnionego podejrzenia, że działalność banku jest wykorzystywana w celu ukrycia działań przestępczych lub dla celów mających związek z przestępstwem.

Dlaczego myśląc, że Cię to nie dotyczy, jeśli nie popełniłaś przestępstwa, możesz być w błędzie?

Odpowiedź jest bardzo prosta. Art. 106a prawa bankowego, którego paragrafy 3 i 3a stanowią podstawę blokady, nie łączą posiadacza rachunku z popełnieniem przestępstwa w charakterze sprawcy. Wymagają tylko by działalności banku była wykorzystana do popełnienia przestępstwa lub jego ukrycia. Oznacza, to że Ty masz spokojne sumienie, ale ktoś inny popełnił przestępstwo i by je ukryć przelał środki np. na Twój rachunek bankowy, a następnie wyzyskując Twoje dane zlecił (skutecznie lub bezskutecznie), dalszy przelew lub wypłatę środków. Jest to jeden z modeli, które w ostatnich miesiącach coraz częściej ujawniane są przy tzw. nieautoryzowanych transakcjach. Zwłaszcza na etapie składania dwóch niezależnych od siebie reklamacji lub na etapie dochodzenia przez Policję/Prokuraturę. Przykład? Proszę bardzo (imiona są fikcyjne):

Pani Natalia, mieszkanka Warszawy, złożyła w swoim banku reklamację – 4 maja ktoś wpłacił na Jej konto 50 tyś zł, a następnie próbował je przelać na inny rachunek. W tym samym czasie pan Wojciech, mieszkaniec Gdańska, złożył w swoim banku reklamację, że w nocy z 3 na 4 maja ktoś włamał się na Jego konto oraz zlecił bez jego zgody i wiedzy z Jego rachunku przelew natychmiastowy kwoty 50 tyś zł na konto nieznanej mu osoby, która według danych z przelewu ma na imię Natalia.

Czy w tej historii pani Natalia popełniła przestępstwo? Nie. Ale Jej rachunek został wykorzystany do ukrycia przestępstwa, co uprawnia do zastosowania blokady rachunku o której mowa w tym artykule.

Pomiędzy blokadą zakładaną przez bank z własnej inicjatywy, a tą zakładaną przez prokuratora istnieją pewne różnice.

Jeśli bank zdecyduje się zablokować rachunek, musi mieć uzasadnione podejrzenie, że środki które blokuje pochodzą z przestępstwa lub mają z nim związek. Oznacza to, że jeżeli na rachunku są inne środki, które związku z przestępstwem nie mają, to bank nie może ich zablokować, np. bank nie zablokuje świadczenia 500+. Prawo i obowiązek oceny czy środki pochodzą z przestępstwa, a także czy blokada jest zasadna w pierwszej kolejności ma bank, który nie odpowiada za szkodę, jeśli dokona blokady w dobrej wierze. Blokada banku nie może być jednak długotrwała. O dokonaniu blokady bank niezwłocznie zawiadamia prokuratora i składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Jeśli w ciągu 72 godzin od wprowadzenia blokady przez bank prokurator nie przedłuży blokady, bank powinien ją zdjąć.

Nieco inaczej wygląda blokada założona przez prokuratora. Prokurator kieruje do banku natychamiast wykonalne postanowienie, które doręcza również posiadaczowi rachunku, by ten (jeśli nie zgadza się z postanowieniem) mógł złożyć zażalenie. Prokurator może, w drodze postanowienia, wstrzymać określoną transakcję lub dokonać blokady środków na rachunku bankowym na czas oznaczony, nie dłuższy niż 6 miesięcy. A zatem w przeciwieństwie do blokady założonej przez Bank nie koniecznie musi blokować środki mające związek z przestępstwem – może zlecić blokadę całości rachunku w danym okresie, a więc wszystkich środków znajdujących się na rachunku lub nań wpływających.

Kiedy upada blokada rachunku?

Wstrzymanie transakcji lub blokada środków na rachunku upada, jeżeli prokurator w określonym ustawą terminie, nie wyda postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym lub postanowienia w przedmiocie dowodów rzeczowych. 

Co robić w razie niesłusznej blokady rachunku? Należy w terminie 7 dni od dnia doręczenia nam postanowienia prokuratora o blokadzie rachunku złożyć zażalenie. W innym wypadku postanowienie się uprawomocni, a posiadacz rachunku będzie zmuszony znosić blokadę, aż do jej wygaśnięcia lub dłużej, jeśli zostanie przekształcone w zajęcie zabezpieczające lub zostanie wydane postanowienie o uznaniu środków na rachunku za dowód w sprawie.