Artykuł 22 pkt 1 ustawy prawo budowlane opisuje jakie kierownik budowy ma obowiązki. Jednym z podstawowych zadań jest protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy. Obejmuje ono także znajdujące się na nim obiekty budowlane, urządzenia techniczne i stałe punkty osnowy geodezyjnej oraz podlegające ochronie elementy środowiska przyrodniczego i kulturowego. Przepis ten reguluje obowiązki kierownika budowy. Nie jest to więc obowiązek właściciela obiektu lub inwestora albo wykonawcy robót.
Czym jest teren budowy? Jest to przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy. (art. 3 pkt 10 ustawy Prawo budowlane).
Elementy protokołu.
Brak jest regulacji prawnej, która wskazywałaby wprost jakie elementy powinien zawierać protokół przejęcia terenu budowy. Z całą jednak pewnością protokół taki powinien pozwalać określić:
- Dane kierownika budowy.
- Inwestora.
- Granice i ewentualne składniki terenu budowy.
- Potwierdzenie przejęcia terenu budowy przez kierownika budowy.
- Datę przejęcia terenu budowy przez kierownika.
Protokół na piśmie.
Dlaczego powyższe informacje powinny się znaleźć pisemnym protokole? Skoro kierownik budowy przyjmuje odpowiedzialność za to co dzieje się na terenie budowy, dobrze by było precyzyjnie określić: kto, od kiedy i na jakim dokładnie terenie ponosi odpowiedzialność.
Odpowiednie zabezpieczenie.
Art. 22 pkt 1 pr. bud. posługuje się nieostrym sformułowaniem: „odpowiednie zabezpieczenie”. Co do zasady „podjęcie właściwych decyzji o odpowiedniości zabezpieczeń należy do będącego uczestnikiem procesu budowlanego kierownika budowy, który w imieniu inwestora ma wykazać się wymaganą z racjonalnych względów organizacyjnych oraz ze względu na normy techniczne inicjatywą i gospodarnością”.[1]
Jak wskazują komentatorzy ww. przepisu „z reguły odpowiednie zabezpieczenie będzie miało ścisły związek ze specyfiką obiektu budowlanego i sposobem jego realizacji, rozmiarami terenu budowy, jego położeniem, zaludnieniem, kwestiami środowiskowymi, w tym dotyczącymi ochrony dóbr kultury, czy używanymi do budowy materiałami itd. Zabezpieczenie terenu budowy ma związek z ewentualną ingerencją czynników zewnętrznych w ten teren, jak też oddziaływaniem terenu budowy na tereny okoliczne (sąsiednie)”.[2]
Zauważyć trzeba także, że wśród wymienionych w art. 22 pr. bud. obowiązków, poza odpowiednim zabezpieczeniem terenu budowy (art. 22 pkt 1 pr. bud.), do obowiązków kierownika budowy należy także podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym (art. 22 pkt 3d pr. bud.). Z zestawienia tych przepisów można wyprowadzić wniosek, że odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy polega w szczególności na uniemożliwieniu wstępu na budowę osobom niezwiązanym z wykonywaniem prac budowlanych.[3]
[1] A. Plucińska-Filipowicz, T. Filipowicz [w:] Prawo budowlane. Komentarz, wyd. IV, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2021, art. 22.
[2] tamże
[3] Wyrok SA w Gdańsku z 16.12.2014 r., I ACa 639/14, LEX nr 1649216.
